پژوهشگاه فقه معاصر

حوزه فعالیت:

تلفن : -

فکس : -

آدرس : قم

پژوهشگاه فقه معاصر، با هدف پاسخگویی به مسائل جدیدی که فراروی دانش فقه قرار گرفته است به همت حضرت آیت الله سید کاظم نورمفیدی از تیرماه 1399 آغاز به کار کرد.
اعضای هیئت امنای پژوهشگاه فقه معاصر عبارتند از: آیت الله حاج سید کاظم نورمفیدی،استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه گرگان. آیت الله حاج سید هاشم حسینی بوشهری، رئیس جامعه مدرسین و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم؛ آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم؛ آیت الله ابوالقاسم علیدوست، رئیس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم؛ آیت الله احمد مبلغی، رئیس سابق مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی و استاد خارج فقه حوزه علمیه قم؛ آیت الله سید مجتبی نورمفیدی، رئیس پژوهشگاه فقه معاصر و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم.
از زمان آغاز به کار این پژوهشگاه تاکنون بخشهای مختلف این مجموعه از جمله معاونت پژوهش، معاونت اجرائی، روابط عمومی، دانشنامه فقه معاصر، کتابخانه فقه معاصر و ... به مرور آغاز به کار کردند. و برای انجام فعالیت‏های پژوهشی و علمی گروهای علمی چهارگانه این پژوهشگاه شامل «فقه حقوق و تکالیف شهروندی»، «فقه فرهنگ، هنر و رسانه»، «فقه محیط زیست و منابع طبیعی» و «مبادی فقه معاصر» آغاز به کار کرده‏اند. از جمله اقدامات موثری که تاکنون در این پژوهشگاه انجام گرفته است:
1.تشکیل شورای علمی پروژه متشکل از اساتید برجسته حوزه و دانشگاه.
2.تدوین شبکه موضوعات و مسائل «فقه حقوق شهروندی» با حجم تقریبی 500 مسئله.
3. برگزاری جلسات شورای علمی گروه.
4. مشورت با حقوقدانان و فقهای متعدد برای ارزیابی شبکه مسائل.
5.آغازنگارش طرح تفصیلی سرفصلها توسط پژوهشگران با توجه به نامگذاری پژوهشگاه به نام «فقه معاصر»، لازم بود تا ماهیت این واژه به درستی روشن شود. بنابراین با مصوبه شورای پژوهش، مقرر شد طرح پژوهشی «چیستی، ابعاد، چالشهای فقه معاصر» در گروه «مبادی فقه معاصر» انجام شود. این مطرح مشتمل بر برگزاری چند نشست، انجام چند گفتگوی علمی و نگارش کتابی در همین رابطه است.
همچنین در راستای ترویج پژوهش در مباحث نو پدید در میان فقه پژوهان و همچنین تولید محتوای فاخر در این رابطه، نشست های علمی پژوهشگاه فقه معاصر، از ابتدای بهمن ماه آغاز به کار کرده است. این نشستها که حداقل ماهی یکبار برگزار می شوند، در ابتدا با موضوع «ماهیت شناسی فقه معاصر» و با ارائه استاد احمد مبلغی، آغاز به کار کرد. سایر نشست های برگزار شده به شرح زیراست:
1.ماهيت شناسي فقه معاصر
2.واکاوي شبکه موضوعات فقه معاصر
3.فقه حقوق شهروندي، ابعاد و چالشها
4.رابطه ي حقوق شهروندي و حقوق اساسي
5.فقه حقوق شهروندي، حق بر خروج زوجه
6.فقه حقوق شهروندي، حق بر تابعيت
7.چالشهاي فقهي حقوق شهروندي
8.متاورس، از چيستي تا مرزهای مشترک با فقه
9.کرسي علمي،ترويجي تابعيت و چالش هاي فقهي
دبیرخانه همایش فقه حقوق و تکالیف شهروندی پس از تصویب در جلسه شورای پژوهش، در آینده نزدیک آغاز به کار خواهد کرده است. امید است تا برنامه‏ریزی مناسب برای برگزاری دوره اول این همایش را داشته باشد.
دانشنامه فقه معاصر
به منظور تجمیع داده های موجود در فقه معاصر و همچنین تبویب و دسته بندی این محتواها، مجموعه «دانشنامه فقه معاصر»، در پژوهشگاه فقه معاصر آغاز به کار کرد. این کلان پروژه، در گام اول، با جذب تعدادی پژوهشگر به تنظیم آئین نامه‏ها و شیوه نامه‏های لازم و همچنین ایجاد زیرساخت های ایجاد سایت دانشنامه پرداخته و در گام بعدی، تولید محتوا در این زمینه را آغاز کرده است.
ضمنا تراز علمی و شکلی دانشنامه، در تراز دانشنامه‏های رسمی موجود در کشور و با رعایت کامل استانداردهای دانشنامه 100 مدخل با بیش از 800 صفحه در این دانشنامه، مورد پژوهش علمی قرار گرفته است.
تولید مجلات الکترونیکی
در راستای تولید محتوای رسانه‏ای فاخر و همچنین ترویج ادبیات در فقه‏ معاصر، تولید مجلات الکترونیکی در رابطه با موضوعات پژوهشی گروه‏های علمی پژوهشگاه در دستور کار قرار گرفت. این مجلات، به صورت الکترونیکی و با رویکرد ژورنالیسم علمی، به تولید محتوای رسانه ای همسو با موضوعات گروه ها می پردازد. اولین شماره این مجلات، در رابطه با «چیستی، ابعاد و چالشهای فقه حقوق شهروندی» به زودی منتشر خواهد شد.
کتابخانه تخصصی فقه معاصر
با توجه به موضوع فعالیت پژوهشگاه که فقه معاصر است، ایجاد کتابخانه تخصصی فقه معاصر در دستور کار قرار گرفت. این کتابخانه که مشتمل بر چندین هزار جلد کتاب در موضوعات مختلف فقه معاصر خواهد بود، هم اکنون با تهیه چند صد جلد کتاب در این موضوعات، آغاز به کار کرده است.
همچنین علاوه بر کتابخانه فیزیکی، کتابخانه دیجیتال فقه معاصر نیز آغاز به کار کرده و پس از طراحی نرم افزار، تاکنون بیش از 6000 منبع فقه معاصر را در قالب کتاب، پایان نامه، مقاله و صوت و تصویر بازیابی کرده است که همگی در حال بارگذاری در نرم افزار هستند.
بانک اطلاعات فقه معاصر
در راستای استقصای تولیدات فقه معاصر، پروژه «بانک اطلاعات فقه معاصر» از چند ماه پیش در پژوهشگاه آغاز به کار کرده است که تاکنون موفقه به جمع آوری قریب به 10000 نگاشته (اعم از کتاب و مقاله) در موضوعات فقه معاصر در کشورهای مختلف و به زبانهایی فارسی، عربی و انگلیسی گردیده است.